ریاضی ابتدایی یکی از پایهایترین و جذابترین درسهایی است که دانشآموزان با آن سروکار دارند. عدهای که ریاضی را بهخوبی درک میکنند و در آن نمرات قابلقبول کسب میکنند، معتقد هستند که درس ریاضی شیرین است. اما عدهای هم که از آن نمرات بالایی نمیگیرند، معتقدند ریاضی سخت است. درهرصورت، چه سخت باشد چه آسان، این واقعیت را نمیتوانیم انکار کنیم که ریاضیات بخشی از زندگی روزمرهی همهی ماست.
البته دراینبین نباید میزان علاقهی دانشآموزان به درس ریاضی را نادیده گرفت. محققان طی تحقیقات گسترده دراینرابطه به این نتیجه رسیدهاند که چیزی به نام استعداد وجود ندارد. استعداد هر شخص مجموعهای از علایق او و زمانی است که صرف این علایق میکند. اگر شما به درس ریاضی علاقه نداشته باشید مسلماً وقت کمتری را برای یادگیری و تمرین آن اختصاص میدهید و همین امر موجب میشود نمرهی شما نیز بهمراتب کمتر از افراد علاقهمند باشد.
کاربرد ریاضی ابتدایی در زندگی روزمره
به اطراف خود نگاه کنید. تقریباً تمام نیاز روزانهی ما به ریاضیات، در مباحثی خلاصه میشود که در ریاضی ابتدایی آموختهایم. وقتی به خرید میرویم یا چیزی را میفروشیم، وقتی میخواهیم ملکی را اجاره کنیم، زمانی که میخواهیم با باجهدار بانک صحبت کنیم و غیره، از ریاضیای که در مقطع ابتدایی آموختهایم استفاده میکنیم. به همین دلیل نیز یکی از پایهایترین دروس بهحساب میآید.
در درجات بالاتر تحصیلی، ریاضی کاربرد وسیعتری پیدا میکند. ریاضی به دانشمندان علوم مختلف کمک میکند تا دربارهی وضعیت آبوهوا، نجوم، دریاها و غیره در مورد تمام کشفیاتشان اطلاعات بیشتری جمعآوری و دانش بشر را در این موضوعات تا حد مطلوب افزایش دهند.
چرا باید ریاضی بدانیم؟
ما برای نان خریدن ساده نیز به ریاضی نیازمندیم. چراکه باید بدانیم چند تا نان بخریم و قیمتش را چگونه محاسبه کنیم. ریاضیات در تکتک کارهای روزانهی ما نقش اساسی دارد. زمانی که بخواهیم آشپزی کنیم، باید اندازهها را پیمانه بزنیم و مدت پخت را محاسبه کنیم، همچنین باید بدانیم که تعداد مهمانها چند نفر است و تا چه ساعتی از شب، میزبانی ما ادامه دارد. هنگام نقشهکشی، نقاشی، مجسمهسازی و هر هنر دیگری باید از ریاضی یاری بگیریم و محاسبات مربوطه را انجام دهیم تا اثر هنریمان اصولی خلق شود. بهعنوانمثال قرینه باشد و اندازههایش دقیق و استاندارد طراحی شده باشند.
زمانی که میخواهیم برای منزلمان وسیلهای تهیه کنیم، به اندازههای آن و جایی که در منزل برایش در نظر گرفتهایم توجه میکنیم. در شبکههای اجتماعیمان به آمار و ارقام مخاطبانمان نگاه میکنیم تا میزان رضایت آنها از تولید محتوایمان را بسنجیم. در زمان مسافرت به طور دائم هزینههایمان را محاسبه میکنیم تا بتوانیم تصمیمات درستی بگیریم و پول کم نیاوریم. سرِ ماه، حقوقمان را محاسبه میکنیم تا کارفرما اشتباه نکرده باشد. برای برنامهریزی روزانه و انجام کارهایمان زمان تعیین میکنیم و کارها را در ۲۴ ساعت شبانهروز تقسیم میکنیم تا به انجام همهی آنها برسیم. حتی برای تعطیلات و در زمان استراحت نیز در حال استفاده از ریاضیات هستیم و زمان خود را محاسبه میکنیم. اگر دقت کنیم، متوجه میشویم که همهی این کارها را با ریاضی ابتدایی و به سادهترین شکل ممکن انجام میدهیم.
ریاضی ابتدایی چگونه در مدارس آموزش داده میشود؟
برای نحوهی آموزشِ درس ریاضی ابتدایی، صاحبنظران زیادی ازجمله روانشناس مشهور جورج پولیا و ژان پیاژه، تحقیقات فراوانی دررابطهبا درک بهتر آن توسط دانشآموزان داشتهاند. به همین دلیل در چارت درسی دانشجویانِ رشتهی آموزش ابتدایی، درسهایی به اسم «مبانی آموزش ریاضی دوره ابتدایی» و «آموزش ریاضی دوره ابتدایی» وجود دارد.
در درس مبانی آموزش ریاضی دوره ابتدایی به چیستی و چرایی آموزش مطالب ریاضی پرداخته میشود. دانشجویان دانشگاههای تربیتمعلم در این درس یاد میگیرند که چهطور دانشآموزان را با مزایای فراگیری ریاضی و نقش آن در زندگی روزمرهشان آشنا کنند. درس آموزش ریاضی دوره ابتدایی نیز به چگونگی روش آموزش ریاضی ابتدایی به دانشآموزان میپردازد. ترکیب این دروس با نظریههای روانشناسی تعلیموتربیت و روانشناسی یادگیری، سبب میشود تا معلمهای ریاضی ابتدایی بالاترین بازده را داشته باشند و بتوانند از کجفهمی و بدفهمی دانشآموزان جلوگیری کنند.
اگر دانشآموزان به طور شفاف و دقیق ندانند که چرا باید ریاضی بخوانند، ممکن است نسبت به این درس سرد و بیحوصله شوند. با توضیح کاربرد ریاضی در زندگی میتوانیم علاقهی آنها را نسبت به این درس بیشتر کنیم. همیشه نمره گرفتن ملاک نیست. گاهی با اینکه نمرهی دانشآموز 20 است؛ اما بازهم به درسش ریاضی علاقه نداشته و نسبت به این درس دافعه دارد. همانطور که درس ریاضی خود یکی از دروس پایهای است، باید توسط معلمین گرامی بهصورت اصولی و پایهای، همراه با مثالهای کاربردی و شفاف تدریس شود.
نقش والدین در یادگیری دانشآموزان
ما بهعنوان والدین باید به کمک فرزندانمان بیاییم و به آنها در یادگیری هرچه بهتر ریاضی یاری دهیم. باید کمک کنیم تا دانشآموزان ریاضی را در زندگی روزمرهی خود حس کنند و آن را به کار گیرند و از آن بهعنوان وسیلهای برای ایجاد نظم فکری استفاده کنند. قوانین علمی را که با ریاضیات ساده قابل توضیح هستند را برایشان بشکافیم تا از دانستن آنها لذت ببرند و اعتمادبهنفسشان تقویت شود.
ما باید با بازی، ریاضی را به فرزندانمان آموزش دهیم و این درسِ تقریباً مشکل را برایشان سادهسازی کنیم. مثلاً میتوانیم از فرزندمان بخواهیم که به ما بگوید ساعت چند است و پس از آن بگوییم که باید ساعت هشت در مدرسه حاضر باشد، حالا به نظرش باید چه ساعتی منزل را ترک کند.
سخن آخر
یادمان نرود که به علاقهی دانشآموزان خود توجه کنیم و نمره گرفتن را در اولویتهای بعدی بگنجانیم. روند علمآموزی باید برای کودکان و نوجوانان شیرین و جذاب باشد تا بتوانند در بستری سالم فرایند یادگیری خود را تکمیل کنند. اگر فرزند شما به درس ریاضی علاقه ندارد با معلم او و مشاورین مدرسه صحبت کنید تا برنامهریزی دقیقتری برای فرزند عزیز شما داشته و او را با روشهای اصولی و علمی نسبت به این درس علاقهمند کنند.
ریاضی ابتدایی پایهایترین درس است و اغلبِ دانشآموزانی که در مقاطع متوسطه با ریاضی به مشکل برمیخورند، پایهی ضعیفی دارند و ریاضی ابتدایی را بهخوبی نیاموختهاند. برای حل این مشکل، دبستان و پیشدبستانی شمیم آرامش، با کادری مجرب و باحوصله، ریاضی را به بهترین نحو به دانشآموزان میآموزد تا در سنین و مقاطع بالاتر، کمترین مشکل را با درس ریاضیات داشته باشند. همچنین باید دقت کنیم که روشِ آموختن هر دانشآموزی با سایر دانشآموزان متفاوت است و علاقه و کششِ به درس نیز در یادگیری آنها بسیار مؤثر است.